W języku gestów reguły gramatyczne są uniwersalne
Kiedy Anglicy, Chińczycy czy Turcy rozmawiają za pomocą gestykulacji, budują swoje wypowiedzi w podobny sposób, mimo że ich języki ojczyste różnią się zdecydowanie pod względem gramatycznym - piszą naukowcy ze Stanów Zjednoczonych w najnowszym numerze tygodnika "Proceedings of the National Academy of Sciences".
"Ludzie relacjonują wydarzenia używając słów w takiej kolejności,
w jakiej w ich języku jest to poprawne. Okazuje się, jednak, że
kiedy muszą mówić wyłącznie za pomocą rąk, nie zwracają na tę
kolejność uwagi. Wszyscy stosują jedną, uniwersalną regułę
dotyczącą kolejności słów" - wyjaśnia prowadząca badania,
psycholog Susan Goldin-Meadow.
Naukowcy badali 40 osób. Każde 10 osób z tych 40 posługiwało się,
jako językiem ojczystym, jednym z czterech języków: angielskim,
hiszpańskim, tureckim lub dialektem mandaryńskim języka chińskiego.
Badanym pokazywano proste scenki filmowe, a następnie proszono o
opowiedzenie akcji - najpierw za pomocą słów, następnie zaś
wyłącznie za pomocą gestów. Niektóre z tych scenek przedstawiały
rzeczywistych ludzi, inne zaś były wyłącznie animacjami
opowiadającymi proste zdarzenia, takie jak np. kobieta naciska
klamkę, dziewczyna macha ręką, kaczka idzie w stronę taczki,
dziewczyna daje kwiatek mężczyźnie.
Opowiadając scenki za pomocą słów, badani stosowali się do reguł
ich własnych języków. W języku angielskim, hiszpańskim i chińskim
najpierw stawiano podmiot (kobieta), następnie orzeczenie
(naciska) i na koniec dopełnienie (klamka). W języku tureckim
kolejność była inna: podmiot, dopełnienie i dopiero na końcu
orzeczenie (Kobieta klamkę naciska).
Kiedy jednak poproszono badanych o opowiedzenie tych samych
scenek wyłącznie za pomocą gestów, wszyscy, bez względu na język
ojczysty, stosowali taką samą kolejność: podmiot, dopełnienie,
orzeczenie (Kobieta klamkę naciska).
W nauce trwa spór o to, w jaki sposób język wpływa na nasze
myślenie w czasie, kiedy nie mówimy. Jak podkreślają naukowcy, są
to pierwsze badania, które dowodzą - w odniesieniu do kolejności
słów - że myślenie może być niezależne od mówienia.(PAP)
ostatnia zmiana: 2008-07-04
poleca:
