Polka na tropach nowej cząstki

Analiza danych z doświadczeń przeprowadzonych w niemieckim
centrum badawczym w Juelich pod Akwizgranem wskazuje na istnienie
nowego hiperonu (ciężka, nietrwała cząstka elementarna - PAP) -
powiedziała PAP w piątek dr Zychor.

Wszystkie znane hiperony można opisać jako stany związane trzech
kwarków (składników tworzących protony, neutrony i hiperony).
Żaden ze znanych modeli trzykwarkowych nie przewiduje jednak
istnienia hiperonu odkrytego przez Zychor i grupę 12 naukowców z
różnych krajów. 

Badaczka sugeruje, że struktura hiperonu może odpowiadać
"egzotycznemu" stanowi materii. Jeśli odkrycie zostanie
potwierdzone, przyczyni się do dalszych poszukiwań nowego rodzaju
materii - jej pięciokwarkowego stanu.

Zychor zastrzega jednak, że za wcześnie jeszcze na świętowanie
odkrycia. "Dowody istnienia nowego hiperonu są wprawdzie silne,
należy je jednak zweryfikować w dalszych eksperymentach i zbadać
własności nowej cząstki" - podkreśla.

Do lat czterdziestych XX wieku uważano, że lista elementarnych
składników materii kończy się na protonach, neutronach i
elektronach. Wtedy naukowcy zaczęli odkrywać nowe cząstki, które
nazwali hiperonami. Hiperony, podobnie jak protony i neutrony,
składają się jednak z jeszcze mniejszych od nich kwarków.

Przez ostatnie 50. lat odkryto kilkaset nowych hiperonów. Badacze
potrafią wytwarzać je w warunkach laboratoryjnych, zderzając ze
sobą odpowiednio rozpędzone cząstki, m.in. protony lub elektrony.

Takie doświadczenia prowadzone są również w Instytucie Fizyki
Jądrowej w niemieckim Juelich. Znajduje się tam synchrotron COSY -
urządzenie przyspieszające protony do prędkości większej niż 0,9
prędkości światła. Badania dr Zychor polegają na porównywaniu
takich eksperymentów ze specjalnym modelem komputerowym.

Wyniki pracy dr Zychor, opublikowane na łamach "Physical Review
Letters", zostały uznane za największe osiągnięcie badawcze
Instytutu Problemów Jądrowych w roku 2005.(PAP)