Długość doby na Saturnie

Wiemy, że długość doby na Ziemi wynosi 24 godziny. Jednak nie w
każdym przypadku sytuacja jest tak prosta. Najwięcej problemów
sprawia pod tym względem Saturn.

Jedne z najnowszych pomiarów sugerowały, że doba na Saturnie trwa
aż 6-8 minut dłużej niż wskazywały na to dane sond Voyager, które
odwiedziły planetę z pierścieniami na początku lat 80. XX wieku i
sugerowały, że Saturn rotuje raz na 10 godzin i 40 minut.

Badanie rotacji skalistej planety, takiej jak Ziemia, nie sprawia
naukowcom problemów. Gorzej jest z gazowymi olbrzymami, takimi jak
Saturn, które nie mają stałej powierzchni. Jest to jednak możliwe,
głównie dzięki pomiarom wahań natężenia fal radiowych lub pola
magnetycznego planety.

Ostatni numer czasopisma "Nature" przynosi artykuł grupy
astronomów kierowanej przez Giacomo Giampieri z NASA Jet
Propulsion Laboratory w Pasadenie, która przedstawia wyniki
pomiarów długości doby na Saturnie wykonanych magnetometrem
znajdującym się na pokładzie sondy Cassini.

Pole magnetyczne Saturna jest generowane w ciekłym metalicznym
jądrze planety. Jego natężenie zmienia się cyklicznie na skutek
rotacji ciała i dzięki temu może posłużyć do oszacowania jej tempa.

Znajomość tej wartości jest bardzo ważna dla naukowców
modelujących zachowanie się atmosfery planety i jej zmian
pogodowych.

Najnowsze oszacowanie dało wartość długości doby wynoszącą 10
godzin, 47 minut i 6 sekund z błędem 40 sekund. Jest to
najdokładniejszy pomiar w historii. Ponadto jest on nie tylko o 
ponad 8 minut większy niż dane z Voyagerów, ale także ponad minutę
większy od poprzednich obserwacji samej sondy Cassini
przeprowadzonych na falach radiowych.

Przy okazji okazało się bowiem, że obserwacje radiowe nie nadają
się do dokładnych pomiarów długości doby, bo natężenie tego
promieniowania zmienia się znacznie i trudno odseparować jego
fluktuacje od ewentualnych i rzeczywistych zmian długości doby na
Saturnie.(PAP)