Geny, które są odpowiedzialne za rozmiar i stopień złożoności naszego mózgu, ewoluowały o wiele szybciej niż odpowiednie geny u nie-człekokształtnych małp i innych ssaków - donosi nowy numer "Cell".
Ewolucja genów związanych z rozwojem mózgu człowieka była poddana
bardzo silnej presji. U naszych przodków posiadanie dużego i
bardziej skomplikowanego mózgu miało najwyraźniej większe
znaczenie niż u pozostałych ssaków. Dlatego ci, którzy byli
obdarzeni "sprawniejszymi mózgami", zostawili po sobie więcej
potomstwa obdarzonego tą samą cechą, a to doprowadziło do
dramatycznego przyspieszenia ewolucji genów odpowiedzialnych za
rozwój mózgu.
"Naukowcy z wielu dziedzin, ewolucjoniści, antropolodzy i
socjolodzy, od dawna debatowali, czy ewolucja ludzkiego mózgu była
czymś niezwykłym - mówi Bruce Lahn z Howard Hughes Medical
Institute. - Jestem przekonany, że nasze badania dowodzą, iż tak
rzeczywiście było".
Grupa kierowana przez Lahna przebadała ponad 214 genów związanych
z kontrolowaniem rozwoju i funkcjonowania mózgu. Określono, w jaki
sposób sekwencja DNA zmieniała się podczas ewolucji czterech
gatunków - ludzi, makaków, szczurów i myszy. Wspólny przodek ludzi
i makaków żył około 25 milionów lat temu, natomiast przodek myszy
i szczurów - około 20 milionów. Zwierzę, które dało początek
wszystkim badanym gatunkom, zamieszkiwało Ziemię 80 milionów lat
temu.
Dla każdego z genów określano liczbę mutacji sekwencji genów,
które łączyły się ze zmianą kształtu produkowanego białka. Potem,
dzieląc ich ilość przez czas, który musiał upłynąć, aby powstały,
naukowcy uzyskali wynik mówiący o tempie ewolucji.
Okazało się, że geny odpowiedzialne za rozwój mózgu ludzi i
makaków ewoluowały szybciej niż odpowiednie geny myszy i szczurów.
Natomiast odnoga ewolucyjna człowieka również zmieniała się dużo
szybciej od tej prowadzącej do makaka.
Zespołowi z Howard Hughes Medical Institute udało się także
udowodnić, że ewolucja silniej wpływała na geny, które działają w
okresie rozwoju mózgu, niż te, których zadaniem jest tylko
czuwanie nad poprawnym działaniem organu w życiu dorosłym.
"Przez długi czas ludzie zastanawiali się, jakie są genetyczne
podstawy rozwoju naszego mózgu - wyjaśnia Bruce Lahn. - Czy była
to niewielka liczba mutacji w niewielu genach, a może wiele
mutacji w niewielu genach, możliwe było także mało mutacji w wielu
genach? My wykazaliśmy jasno, że aby powstał nasz mózg, w krótkim
czasie zaszła ogromna ilość mutacji w bardzo dużej ilości genów.
Powstanie naszego mózgu było czymś naprawdę wyjątkowym".(PAP)
poleca:
