Tajemnicza moc majonezu
W majonezie można zaobserwować tajemnicze siły, wcześniej przypisywane tylko materiałom na kamizelki kuloodporne - informuje pismo "Physical Review Letters". Zjawisko, określane jako "negative normal stress", to siła przyciągania, występująca w określonych warunkach w niektórych cieczach. Po raz pierwszy opisano je mniej więcej ćwierć wieku temu.
Można wyobrazić sobie szklane płytki złożone jak kanapka,
oddzielone od siebie warstwą cieczy. Jeśli dolna płytka jest w
stałym położeniu, a górna przesuwa się szybko w bok, ciecz zostaje
wprawiona w ruch i powstają siły oddziaływujące na płytki. W
typowych cieczach - na przykład wodzie - dodatkowa siła popycha
wierzchnią płytkę w kierunku jej ruchu. Bardziej złożone ciecze -
polimery - powodują powstawanie siły, która dąży do odepchnięcia
płytek od siebie.
Dopiero w roku 1980 okazało się, że w przypadku niektórych
ciekłych polimerów krystalicznych powstające siły powodowały
przyciąganie płytek do siebie. Tego typu polimery to między innymi
materiał na superwytrzymałe włókna Kevlar i Zylon, z których
wytwarza się liny do wspinaczki czy kamizelki kuloodporne.
Naukowcy z Rice University pracowali nad zachowującym się jak
polimer krystaliczny roztworem węglowych, superwytrzymałych
nanorurek (podobnie jak Kevlar, one też wytwarzają "negative
normal stress".
Jednocześnie badając właściwości majonezu i innych emulsji
spotykanych w kuchni zaobserwowali w nich - przy odpowiednich
proporcjach fazy olejowej i wodnej - to samo zjawisko. Dalsze
badania mogą się przyczynić do poszerzenia wiedzy na temat
właściwości emulsji, występujących na przykład przy przeróbce ropy
naftowej czy żywności.(PAP)
poleca:
