Potrzeby aparaturowe astronomii polskiej w latach 2008-2025
Ukazał się czwarty w roku 2008 numer czasopisma "Urania". Opublikowano w nim raport opracowany na potrzeby Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dotyczący potrzeb polskiej astronomii w najbliższych kilkunastu latach.
W raporcie wskazano, że kluczową potrzebą polskiej astronomii
jest przystąpienie do Europejskiego Obserwatorium Południowego
ESO. To organizacja zrzeszająca kilkanaście najbardziej
rozwiniętych państw europejskich, której celem są badania
astronomiczne. ESO posiada nowoczesne teleskopy w Ameryce
Południowej oraz opracowuje kolejne, które będą stanowić światową
czołówkę badań astronomicznych przez najbliższe kilkanaście lat
(m.in. teleskop optyczny o średnicy 42 metrów).
W kolejnej części raportu przedstawione zostały cztery główne
projekty instrumentalne i kilka innych istotnych przedsięwzięć
astronomicznych. Jednym z nich jest ASTROGRID-PL, stworzenie
dedykowanej infrastruktury sieciowej integrującej polskie ośrodki
astronomiczne. Szacunkowy koszt w latach 2008-2015 to 4,5 mln euro
oraz dodatkowe 2 mln euro na eksploatację w latach 2016-2020.
Następnym projektem badawczym jest CTA - Cherenkov Telescope
Array, czyli obserwatorium gamma. Jest to jeden z najważniejszych
projektów naukowych w Europie, kontynuacja dotychczasowych działać
w ramach obserwatoriów HESS i MAGIC.
Koszt w latach 2008-2005 może
wynieść około 27 mln euro.
ROBOTEL to projekt automatycznego teleskopu o średnicy od 2 do
2,5 metra do zbudowania na półkuli południowej. Jego podstawowym
zadaniem byłoby poszukiwanie planet pozasłonecznych. Koszt budowy
takiego instrumentu to około 10 mln euro.
Czwartym głównym projektem instrumentalnym jest SALT - Wielki
Teleskop Południowoafrykański. Ten teleskop o średnicy 11 metrów
już działa i Polska ma w nim około 10 procent udziału. Konieczne
jest dalsze finansowanie udział naszego kraju w konsorcjum SALT.
Koszt w latach 2008-2020 powinien wynieść około 4 mln dolarów.
Koszt przystąpienia do Europejskiego Obserwatorium Południowego
to w latach 2008-2020 kwota 56 mln euro (wpisowe i roczne
składki). Natomiast łączny koszt czterech projektów
instrumentalnych szacowany jest na 53,5 mln euro w latach 2008-2025.
Raport został opracowany na życzenie Ministerstwa Nauki i
Szkolnictwa Wyższego przez zespół w składzie: prof. M. Sarna
(dyrektor Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN),
prof. K. Stępień (przewodniczący Komitetu Astronomii PAN), prof.
E. Wnuk (prezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego). Następnie
dokument przyjął Komitet Astronomii PAN i 3 kwietnia tekst został
przekazany ministerstwu.
"Urania Postępy Astronomii" to dwumiesięcznik popularnonaukowy
poświęcony astronomii. Jest wydawany wspólnie przez Polskie
Towarzystwo Astronomiczna oraz Polskie Towarzystwo Miłośników
Astronomii. (PAP)
ostatnia zmiana: 2008-09-16
poleca:
