Garnki budowniczych piramid w Gizie

Dział: Archeologia

Mija osiem lat od kiedy dr Anna Wodzińska, obecnie pracująca w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, rozpoczęła współpracę w ramach Giza Plateau Mapping Project, projektem zainicjowanym przez dr. Marka Lehnera kierującego organizacją Ancient Egypt Research Associates (AERA).

Celem projektu jest przebadanie osiedla, w którym zamieszkiwali budowniczowie największych piramid w Egipcie. Pozostałości tego miasta znajdują się na południowy wschód od piramid Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa, na płaskowyżu Giza koło Kairu. Dr Wodzińska jest głównym specjalistą zajmującym się naczyniami ceramicznymi na tym stanowisku. Od 2000 roku dr Wodzińska przeanalizowała ponad 260 tys. fragmentów diagnostycznych naczyń (tj. wylewów, denek, uchwytów, ścianek z dekoracją), ale przez jej ręce przeszło blisko 2 miliony strzaskanych skorup. To około 70 ton materiału.

Miejsce położone jest na południe od monumentalnego, zbudowanego z monolitycznych wapiennych bloków ogrodzenia zwanego Murem Kruka, który oddzielał nekropolę z czasów Starego Państwa (2686 - 2181 r. p.n.e) od miasta.

Dotychczas znaleziono zachowane odciski pieczęci i same pieczęcie, które można przypisać Chefrenowi i Mykerinosowi (IV dynastia) i mając je na względzie można najlepiej datować całe stanowisko i wszelkie założenia architektoniczne.

Bezcenne informacje można pozyskać także z ceramiki. Przebadany obszar osiedla podzielono na cztery główne części, nazwane umownie przez badaczy: "galeriami", "miastem wschodnim", "miastem zachodnim" i "królewskim budynkiem administracyjnym" (RAB).

W "galeriach" znaleziono dużą liczbę ceramicznych form do wypiekania chleba. "Formy do chleba różnią się od innych znanych form chlebowych z tego okresu tym, że są znaczenie większe. Produkowano je, żeby wypiekać większe bochenki chleba" - wyjaśnia Wodzińska.

Naczynia innego typu znaleziono w "mieście wschodnim". "Ceramika z jednego z domów w +mieście wschodnim+ wskazuje, że większość czynności wykonywano na dziedzińcu domu, m.in. tam spożywano jedzenie. Zapewne także przebywano w ciągu dnia. Sypialnia znajdowała się w środku domu, gdzie nie dochodziło światło z zewnątrz. Pomieszczenie to wykorzystywano przypuszczalnie tylko w nocy. Nie dziwi więc fakt, że znaleziono tam bardzo mało naczyń ceramicznych. Te, które jednak tam się znalazły, można było używać jako naczynia zasobowe, np. dzbany na wodę" - mówi archeolog.

Natomiast na obszarze "miasta zachodniego", gdzie badacze natknęli się na największe domy, zarejestrowano rozmaite rodzaje ceramiki wykonanej z pomocą lepszej technologii, porównując po pozostałych obszarów. Według archeologów świadczy to, że ta część miasta była zamieszkiwana przez elitę - być może nadzorców budowniczych piramid.

Na stanowisku znaleziono również fragmenty ceramiczne świadczące o kontaktach z Syropalestyną. W naczyniach tego typu transportowano oliwę z oliwek, która była w Egipcie w czasach Starego Państwa (2686 - 2181 r. p.n.e) towarem bardzo cennym. Oliwki zaczęto bowiem uprawiać w Dolinie Nilu dopiero tysiąc lat później.

Ostatni sezon badań był poświęcony badaniom na tzw. "nekropoli centralnej", gdzie znajduje się grobowiec królowej Chentkaus.

"Miejsce było badane w latach 30-tych XX wieku przez egipskiego archeologa Selima Hassana. W jego czasach nie stosowano wielu technik archeologicznych znanych obecnie, dlatego dr Mark Lehner, zdecydował się wrócić na ten teren i sprawdzić, co jeszcze uda się tam odnaleźć. Selim Hassan prawie w ogóle nie zajmował się ceramiką. Zachowywał tylko kompletne naczynia, które jednak niewiele mogą nam powiedzieć o charakterze całego założenia. Obecnie nie zachowało się dużo naczyń, ale mimo wszystko udało mi się oddzielić te pochodzące z IV/V od tych z VI dynastii. Ceramika z VI dynastii przeważa w rejonie położonym bliżej dolnej świątyni Mykerinosa, która jak wiemy, funkcjonowała po czasy Pepi II. Ale na finalne wnioski dotyczące tego obszaru jeszcze za wcześnie" - opowiada dr Wodzińska

Jak podkreśla badaczka, po ośmiu lat pracy w Gizie, ceramika nie jest tylko materiałem pomagającym w datowaniu stanowiska, ale również dzięki niej możliwe jest poznanie człowieka, jego potrzeb, zwyczajów i zmieniających się tradycji. Cały materiał jaki udało się przeanalizować z rejonu osady budowniczych piramid związany jest z czysto praktycznymi funkcjami - nie ma pośród tych naczyń przykładów związanych z rytuałami czy kultem. Na próżno również szukać tutaj terakotowych figurek.(PAP)



ostatnia zmiana: 2008-10-31
Komentarze
Polityka Prywatności