Repliki znalezisk archeologicznych pochodzące z unikalnego, monumentalnego grobowca Pierwszego Cesarza dynastii Qin - Qin Shi Huang Di można oglądać na wystawie "Chińska armia terakotowa cesarza Qin", która prezentowana jest w Muzeum Chełmskim w Chełmie.
Uzupełnieniem wystawy są fotografie autorstwa Bartłomieja Magierowskiego, które ukazują obrazy tradycyjnych Chin i ich współczesnego rozwoju.
Wojownicy z terakoty zostali przypadkowo znalezieni w 1974 roku w pobliżu miasta Xian przez chińskich chłopów podczas kopania studni. Figury należały do potężnej terakotowej armii umieszczonej w mauzoleum cesarza Qin Shi Huang Di (259-210 lat p.n.e.), która miała strzec jego duszy i zapewnić władzę na tamtym świecie.
Budowa grobowca trwała 38 lat. Rozpoczęto ją za życia cesarza Qin Shi Huang Di. W pracach uczestniczyło, zdaniem historiografa chińskiego Sy-ma Ts'iena (ok. 145 - ok. 86 lat p.n.e), ponad 700 tysięcy robotników. Jak przypuszcza się, powierzchnia monumentu grobowego zajmuje 56 km2. Na głębokości 3-7 m, w korytarzach szerokich na trzy metry, odkopano żołnierzy ustawionych w szyku bojowym, zwróconych na wschód. Wśród nich znajdują się wojownicy na koniach, łucznicy, kusznicy, żołnierze trzymający miecze i piki. Jest również ponad 30 koni ciągnących rydwany. W 1976 r. w drugiej warstwie znalezisk odkryto blisko tysiąc figur, a w trzeciej około siedemdziesiąt posągów.
Każda ze znalezionych figur ma indywidualne rysy twarzy. Różnią się też budową ciała i postawą w zależności od rangi. Niegdyś postaci były malowane, ale obecnie straciły barwy pod wpływem zewnętrznych warunków atmosferycznych.
W 1987 roku mauzoleum z armią terakotową umieszczono na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO i okrzyknięto ósmym cudem świata. W 1994 roku otwarto w Xian Muzeum Armii Terakotowej, w którym wykopaliska można oglądać w trzech gigantycznych pawilonach.(PAP)