Teleskop Hubble’a dostrzegł parę wodną nad księżycem Jowisza

Zgodnie z dotychczasowymi badaniami astronomowie przypuszczali, że pod lodową skorupą Europy znajduje się ocean. Nie wiadomo czy para wodna zaobserwowana za pomocą HST została wytworzona przez wodę wyrzucane z powierzchni, ale jest to najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie.

Jeżeli zostanie to potwierdzone, będzie to drugi księżyc w Układzie Słonecznym posiadający "gejzery". W 2005 roku sonda Cassini wykryła dżety pary wodnej i pyłu wyrzucane z powierzchni jednego z księżyców Saturna - Enceladusa. W przypadku Europy zaobserwowano na razie jedynie parę wodną.

Obserwacje, które dostarczyły dowodu na występowanie pary wodnej, zostały wykonane w grudniu 2012 r. Wyniki opublikowano 12 grudnia w internetowym wydaniu "Science Express" oraz przedstawiono podczas konferencji Amerykańskiej Unii Geofizycznej w San Francisco.

Badacze z zespołu kierowanego przez Lorenza Rotha z Southwest Research Institute w San Antonio w Teksasie, wykonali serię obserwacji za pomocą spektrografu obrazującego, co pozwoliło im rozróżnić efekty wywoływane przez magnetosferę Jowisza od tych pochodzących od lokalnych gazów. Naukowcy wykluczyli też mniej prawdopodobne wytłumaczenie, takie jak upadek meteorytu.

Astronomowie wykryli słabe światło ultrafioletowe z zorzy polarnej, wywoływanej w pobliżu południowego bieguna księżyca przez intensywne pole magnetyczne Jowisza. Wodór i tlen atomowy, które spowodowały słabe świecenie zorzowe są oznaką, iż składniki te pochodzą z rozerwania cząsteczek wody. Co więcej, badacze ustalili, że intensywność "gejzerów" zmienia się z pozycją Europy na orbicie wokół Jowisza (podobnie dzieje się w przypadku Enceladusa). Aktywne dżety obserwowano jedynie, gdy Europa znajdowała się najdalej od Jowisza.

Pomiędzy oboma księżyca występuje jednak także różnica. Europa jest dużo większa niż Enceladus, w związku z tym zmrożona para wodna, która według pomiarów ma temperaturę minus 40 stopni Celsjusza, nie ucieka w przestrzeń kosmiczną, jak to się dzieje w przypadku Enceladusa. Zamiast tego, po osiągnięciu wysokości około 200 km, opada z powrotem na powierzchnię. Być może to jest przyczyną występowania jasnych struktur w pobliżu południowego bieguna Europy.

zdjęcie: Źródło: NASA, ESA oraz L. Roth (Southwest Research Institute I Uniwersytet w Kolonii, Niemcy)