Nanotechnologia w ochronie drewna

"Dotąd atak grzybów na tkankę drewna był zauważany zwykle w momencie, kiedy stan zaawansowania był tak duży, iż skutki stawały się widoczne gołym okiem" - wyjaśnia profesor Jerzy J. Langer z poznańskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, kierujący programem badań.

Nanodetektor grzybów opracowany w laboratoriach Pracowni Fizykochemii Materiałów i Nanotechnologii (Wydział Chemii UAM), w Ośrodku Zamiejscowym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Śremie), umożliwia detekcję na drewnie i innych materiałach grzybni Aspergillus versicolor, kropidlaka różnobarwnego, której wielkość jest tak mała, że może być wykryta jedynie pod mikroskopem.

Należy zaznaczyć, że ten rodzaj grzyba atakuje drewno zwykle jako pierwszy. Prace prowadzone są przy współpracy z grupą badawczą z Instytutu Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego, którą kieruje prof. Marlena Piontek. Tajemnicą nowo opracowanego urządzenia jest nanomateriał w postaci sieci nanowłókien o średnicy kilkudziesięciu nanometrów, którego zmiany właściwości fizykochemicznych zachodzą w obecności grzybni kropidlaka różnobarwnego i mogą być rejestrowane w postaci sygnału elektrycznego.

Konstrukcja nanodetektora grzybów pozwala na bezkontaktowe badanie powierzchni drewna i innych materiałów, bez konieczności pobierania próbki. "Nasza metoda badania powierzchni drewna na obecność grzybni jest całkowicie bezinwazyjna, dzięki czemu można ją wykorzystać przy analizach wartościowych przedmiotów wykonanych z drewna" - zauważa polski naukowiec. Według naukowców, ze względu na niewielki rozmiar nanodetektor grzybów można stosować jako urządzenie przenośne, poza laboratorium.

"Urządzenie powinno stać się niezbędnym wyposażeniem konserwatorów zabytków, ale także osób zainteresowanych remontem, budową lub kupnem domu czy mieszkania, gdyż za jego pomocą można wykryć obecność grzybni, często groźnych dla mieszkańców, nawet w nowych elementach konstrukcyjnych" - dodaje prof. Jerzy J. Langer. Prototypowe urządzenie zostało zaprezentowane na Międzynarodowych Targach Poznańskich - BUDMA 2007 w ramach programu "Nauka dla budownictwa", jako jedna z innowacyjnych technologii opracowanych przez naukowców ze śremskiej Pracowni Fizykochemii Materiałów i Nanotechnologii Wydziału Chemii Uniwersytetu im. A. Miciewicza w Poznaniu.(PAP)