Zanieczyszczenie powietrza w górach może ograniczać ilość deszczu, jaka tam spadnie. Ten bezpośredni związek po raz pierwszy stwierdzono wyraźnie w najnowszym numerze "Science".
Zmiany klimatu związane z zanieczyszczeniem powietrza poważnie ograniczają opady nad górami w regionach półpustynnych. Mówiąca o tym publikacja w "Science" uświadamia zagrożenie ważnych zasobów wody w niektórych zanieczyszczonych częściach świata.
Chodzi głównie góry i tereny pokryte wzgórzami, gdzie opady są ważne dla zaopatrzenia w wodę całego regionu. Tak jest np. w południowo- zachodniej części USA, na północy Chin oraz na Bliskim Wschodzie. Kierowani przez prof Daniela Rosenfelda z Hebrew University of Jerusalem naukowcy z Chin i Izraela analizowali dane z ostatniego półwiecza związane z opadami i widocznością oraz zanieczyszczeniami powietrza.
Skupili się na rejonie chińskiej Góry Hua, wysokiej na ponad 2 tys. m. Badacze zauważyli, że od 1954 r. średnie opady na tej górze zmalały o 20 proc. Jednocześnie wzrosło zanieczyszczenie powietrza tzw. aerozolami - drobnymi zanieczyszczeniami emitowanymi w efekcie działalności człowieka. Ograniczenie opadów w rejonie góry było dodatkowo dwa razy większe w dniach najgorszej widoczności, związanej z zanieczyszczeniem powietrza. Istnienie tej zależności ma związek z mechanizmem powstawania chmur.
Na ich formowanie się mogą wpływać właśnie aerozole - maleńkie cząsteczki zanieczyszczeń, np. pyłów, sadzy i związków siarki. Wokół tych cząstek bardzo łatwo skrapla się para wodna. Tak powstają chmury zbudowane z bardzo dużej liczby bardzo małych kropli wody. Krople te są tak drobne, że zamiast spaść jako deszcz lub śnieg, unoszą się w powietrzu. Może to wyjaśniać, dlaczego w górach tak często obserwuje się mniej opadów niż ilość opadów na nieodległych, gęsto zaludnionych nizinach.
Do tej pory tego zjawiska nie przypisywano jednak bezpośrednio zanieczyszczeniom powietrza. Już wcześniej naukowcy ustalili, że aerozole atmosferyczne chłodzą atmosferę, odbijając w przestrzeń część promieniowania słonecznego, jakie biegnie ku Ziemi. Służą więc jako przeciwwaga dla efektu ocieplenia, wywołanego emisją gazów cieplarnianych. Badania opublikowane w "Science" pokazują jednak jasno, że to "korzystne" działanie aerozoli jest równoważone bezpośrednim związkiem pomiędzy ich obecnością w powietrzu a mniejszymi opadami w górach. (PAP)
poleca:
