Marsjański łazik Spirit odkrył ślady gwałtownej erupcji wulkanu na równinie "Home Plate" w okolicach krateru Guseva. Jest to pierwszy ślad działalności wulkanicznej znaleziony na Marsie w trakcie misji NASA Mars Exploration Rover, w ramach której działają łaziki Spirit i Opportunity. Odkrycie zostało opisane w czasopiśmie "Science".
Steve Squyres, naukowiec z Cornell University, który nadzoruje badania, jest przekonany, że odkryte ślady to mocne dowody na dawną aktywność wulkaniczną, ale także na obecność wody w tym rejonie. Zebrany przez łazik Spirit materiał potwierdza, że na równinie "Home Plate" dominują skały bazaltowe.
Squyres w następujący sposób tłumaczy ich obecność: "Erupcja bazaltu to najczęściej wypływ płynnej lawy, dużo rzadziej następują wybuchy. Gwałtowne erupcje następują zwykle tylko podczas kontaktu lawy z wodą, gdy wybuch powodowany jest przez ciśnienie". Naukowcy przepuszczają więc, że równina "Home Plate" została ukształtowana właśnie podczas erupcji wulkanicznych, gdy płynna lawa miała styczność w wodą.
"Wyniki dokładnych badań składu bazaltowych skał pozwalają stwierdzić, że w procesie ich powstawania pojawiła się również woda" - podkreślił Squyres. Wskazuje na to między innymi duża zawartość chloru w skałach, co jest dowodem na kontakt bazaltu z słoną wodą. Sonda Spirit wylądowała na Marsie 4 stycznia 2004 roku. Bliźniaczy łazik Opportunity, który bada drugą stronę planety, pojawił się na Marsie 25 stycznia tego samego roku.
Choć misja Mars Exploration Rover miała trwać trzy miesiące, to ze względu na dużą skuteczność robotów, NASA już cztery razy zdecydowała się ją przedłużyć.(PAP)