Czy czeka nas kosmiczna eksplozja?
Najnowsze obserwacje prowadzone przez Obserwatorium Rentgenowskie Chandra i Kosmiczny Teleskop Hubble'a wskazują na to, że gwiazda Eta Carinae zbliża się do kresu swojego życia. Ten bardzo tajemniczy obiekt znajduje się tylko około 7500 lat świetlnych od Ziemi.
Eta Carinae jest bardzo masywną i jasną gwiazda. Przypuszcza się, że w jej wnętrzu zachodzą reakcje termojądrowe na niespotykaną skalę, co powoduje zużywanie nuklearnego paliwa w bardzo szybkim tempie. Eta Carinae, której masa zawiera się pomiędzy 100 a 150 mas Słońca, znajduje się blisko punktu chwiejnej równowagi, w którym ciśnienie promieniowania generowanego przez reakcje termojądrowe jest równoważone przez grawitację gwiazdy.
Oznacza to, że nawet niewielkie zakłócenie tej równowagi może doprowadzić do gigantycznej eksplozji, która spowoduje wyrzut ogromnych ilości materii z powierzchni gwiazdy. Takie zjawisko będzie bardzo spektakularne dla obserwatorów na Ziemi. Może ono nawet dorównać jasnością Księżycowi w pełni. Potwierdza to także odkrycie supernowej SN2006gy w galaktyce NGC 1260, która była najjaśniejszą gwiezdną eksplozją kiedykolwiek obserwowaną. Gwiazda, która wybuchła jako SN2006gy, przypominała przed eksplozją Eta Carinae.
W 1840 roku Eta Carinae wybuchła wyrzucając w przestrzeń kosmiczną materię, której masa przekraczała 10 mas Słońca. Mimo to gwiazda przetrwała, ale pozostała bardzo niestabilna. Widoczne na zdjęciach wykonanych przez Chandrę i HST pozostałości eksplozji sprzed 167 lat uformowały wokół gwiazdy dwubiegunową otoczkę złożoną z pyłu i gazu.
Całość otoczona jest przez chmurę słabo widocznego materiału, który pod wpływem uderzających w niego pozostałości eksplozji nagrzewa się do temperatury około miliona stopni i świeci w zakresie promieniowania rentgenowskiego. Obserwacje wykonane przez Chandrę wskazują na to, że wewnętrzna optyczna mgławica świeci słabo pod wpływem odbijania promieni rentgenowskich pochodzących z obszarów położonych blisko gwiazdy. Promieniowanie to powstaje na skutek zderzenia poruszającego się z ogromną prędkością ponad 1,5 mln km/h wiatru z powierzchni Eta Carinae z jeszcze szybszym wiatrem słonecznym pochodzącym z niewidocznej gwiazdy towarzysza.
Obecność tego obiektu sygnalizują zmiany w promieniowaniu rentgenowskim, dochodzącym z obszarów znajdujących się blisko gwiazdy.(PAP)
poleca:
