Pingwini oddech dinozaura

W efekcie badań skamieniałości naukowcy brytyjscy doszli do wniosku, że taki system oddechowy najlepiej zaopatrywał organizm dinozaura w tlen, niezbędny w szybkiej pogoni za ofiarą. Wskazując podobieństwa układu oddechowego u dinozaurów i ptaków naukowcy podają przykład welociraptora - niewielkie, dwunożne zwierzę z późnej kredy (83-70 mln lat temu).

Anatomicznie znacznie bardziej przypominało ono dzisiejsze ptaki, niż gady (kości jego nadgarstka przypominały np. kości ptasich skrzydeł). Było też bardzo szybkie i zwinne. Przy wadze 15 kg osiągało około 2 m długości i pół metra wysokości w kłębie. Obecnie naukowcy z Manchester University informują, że welociraptory i podobne im dinozaury posiadały tzw. worki powietrzne, do których powietrze dostawało się dzięki drobnym kościom, które jak dźwignie wprawiały w ruch klatkę piersiową.

Pod względem tego elementu morfologii dinozaury najbardziej przypominają ptaki nurkujące. Współczesne ptaki mają mocno wyspecjalizowany układ oddechowy. Tworzą go m.in. małe, dość sztywne płuca oraz dziewięć worków powietrznych, zmniejszających ciężar ciała i ułatwiających oddychanie w locie. Powietrze w tym systemie jest pompowane dzięki ruchom mostka i żeber. Zależnie od typu ptaka, cały system może wyglądać nieco inaczej. Kości-dźwignie są najkrótsze u ptaków-biegaczy (np. emu), które nie latają, nie potrzebują więc rozbudowanych dużych mięśni klatki piersiowej.

Przeciętną długość mają u ptaków latających, a najdłuższe są u ptaków nurkujących, np. pingwinów. Zdaniem kierownika badań, dr Jonathan Codda, odkrycie podobnych struktur odechowych u współczesnych ptaków i u wymarłych dinozaurów biegających pozwala sądzić, że te drugie miały wydajny układ oddechowy, były bardzo aktywne i mogły stosunkowo szybko biegać.

Badacz zwrócił uwagę, że system ten wykształcił się na długo przed ewolucją lotu. Szczegóły w piśmie "Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences". (PAP)