"Rekordowy" układ planetarny

Szczegóły odkrycia zostaną opublikowane wkrótce w czasopiśmie naukowym "Astrophysical Journal".

Gwiazda 55 Cancri znajduje się w gwiazdozbiorze Raka, w odległości 41 lat świetlnych od Słońca. Co ważne, 55 Cancri po względem wieku i masy przypomina naszą dzienną gwiazdę, a w jej układzie planetarnym mogły powstać warunki sprzyjające rozwojowi życia.

Nowoodkryta planeta ma masę 45 mas Ziemi i pod względem wielkości i budowy może przypominać Saturna, szóstą w kolejności od Słońca planetę Układu Słonecznego. Rok na tym gazowym olbrzymie trwa 260 dni, a planeta znajduje się w odległości 116,7 milionów km od swojej gwiazdy macierzystej, czyli nieco bliżej centrum układu niż Ziemia w Układzie Słonecznym. Taka lokalizacja planety w układzie gwiazdy 55 Cancri oznacza, że odkryty gazowy olbrzym znajduje się w strefie sprzyjającej obecności wody w stanie ciekłym na obiektach o stałej powierzchni.

I choć obecność basenów z ciekłą wodą jest niemożliwe na planecie gazowej, to astronomowie przypuszczają, że ciekła woda oraz inne warunki sprzyjające powstaniu życia mogą występować na księżycach odkrytej planety. "Gazowe olbrzymy w naszym układzie planetarnym mają duże księżyce o skalistej powierzchni" - wyjaśnia Debra Fischer, astronom z Uniwersytetu Stanowego w San Francisco, autorka artykułu opisującego układ gwiazdy 55 Cancri, który ukażę się w czasopiśmie "Astrophysical Journal".

"Jeśli nowoodkryty gazowy olbrzym również posiada księżyc lub księżyce, to na powierzchni tych ciał mogą znajdować się baseny z ciekłą wodą" - dodaje Fischer. Poza odkrytą ostatnio planetą, w układzie gwiazdy 55 Cancri znajdują się jeszcze cztery inne gazowe olbrzymy, z których najmniejszy odpowiada wielkością Neptunowi, a największy jest cztery razy cięższy od Jowisza, największej planety Układu Słonecznego. Wszystkie planety zostały odkryte przy wykorzystaniu efektu Dopplera podczas obserwacji prowadzonych na przestrzeni kilkunastu lat teleskopami w Lick Observatory w Kalifornii i Keck Observatory na Hawajach.

"To pierwszy znany nam układ pięciokrotny" - podkreśla Fischer. "W układzie gwiazdy 55 Cancri dominują gazowe giganty podobne do Jowisza, których orbity, tak jak orbity planet w Układzie Słonecznym, zbliżone są do okręgów". Alan Stern z Dyrektoriatu Misji Kosmicznych NASA komentując odkrycie astronomów powiedział: "To niesamowite jak rośnie nasz zdolność wykrywania planet pozasłonecznych. Odkrywamy układy, które można porównywać do Układu Słonecznego, w którym żyjemy". Astronom Geoff Marcy uzupełniając tę wypowiedź dodał: "Znalezienie pięciu planet w układzie podobnym do Układu Słonecznego to tylko jeden mały krok na drodze do znalezienia planet podobnych do Ziemi".(PAP)