Najnowsze badania wykonane przez sondę Mars Express przyniosły kolejne informacje o - ciągle słabo poznanym - środowisku Czerwonej Planety. Dane zebrane przez należący do Europejskiej Agencji Kosmicznej instrument znajdujący się na orbicie Marsa, pozwoliły zbadać naukowcom jonosferę planety.
Mars jest często przedstawiany jako planeta najbardziej podobna do Ziemi ze wszystkich planet Układu Słonecznego. Jednak pod wieloma względami światy te bardzo się od siebie różnią. Jednym z przykładów jest kwestia posiadania jonosfery - warstwy zjonizowanych cząstek w górnych warstwach atmosfery. Ziemska jonosfera jest dobrze zbadana, a jej obecność w atmosferze jest niezwykle ważna - działa jako reflektor fal radiowych.
Do niedawna naukowcy nie dysponowali jednak szeroką wiedzą na temat jonosfery marsjańskiej. Dotychczasowe badania wykazywały, że występuje ona 110-130 km ponad powierzchnią planety, gdzie - dzięki działaniu promieniowania i wiatru słonecznego - powstają zjonizowane cząstki. Najnowsze badania wykonane przez przyrząd MARSIS (Mars Advanced Radar for Subsurface and Ionosferic Sounding), znajdujący się na pokładzie sondy Mars Express, pozwoliły naukowcom lepiej określić rozkład elektorów w atmosferze planety.
Przyrząd MARSIS wysyła fale o niskiej częstotliwości w kierunku powierzchni Marsa, a następnie odbiera je po tym, jak zostają odbite od planety. I choć głównym jego zadaniem jest badanie struktury geologicznej Marsa, to instrument ten jest także niezwykle przydatny w poznawaniu atmosfery Czerwonej Planety. Działający nieustannie radar dostarcza bowiem olbrzymich ilości danych, które umożliwiają naukowcom określenie, gdzie w atmosferze Marsa znajdują się rejony o dużej ilości elektronów.
Po dwóch latach funkcjonowania radaru MARSIS badaczom udało się zgromadzić ponad 750 tys. ech, dzięki którym po raz pierwszy w historii możliwe jest bezpośrednie wyznaczenie rozmieszczenia elektronów w jonosferze Marsa. Już nieco wcześniejsze badania przyniosły niespodziankę - wbrew oczekiwaniom naukowców obecność jonosfery na Marsie stwierdzono także ponad ciemną półkulą planety.
Obecnie, dzięki danym uzyskanym za pomocą radaru MARSIS, możliwe było stworzenie mapy jonosfery ponad tym obszarem. "Analizując dane uzyskane przez radar MARSIS jesteśmy w stanie stworzyć pierwszy szeroki zarys przedstawiający jonosferę po nocnej stronie Marsa. Taka mapa nigdy wcześniej nie została stworzona" - powiedział Ali Safaeinili z Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA. (PAP)