Ryba może tygodnie przeżyć na lądzie

Strumieniak z gatunku Rivulus marmoratus jest małą (osiągającą niespełna osiem cm długości), tropikalną rybą szupieńczykowatą. Można ją spotkać w mokradłach namorzynowych Belize, Brazylii i USA. Rybka ta żyje w płytkich zbiornikach wodnych, tworzących się np. w jamkach pozostawionych przez kraby, w skorupach orzechów kokosowych albo wręcz w wyrzuconych przez ludzi puszkach po piwie.

Kiedy środowisko osusza się, ryby te są w stanie przeżyć na lądzie - opowiada Scott Taylor z Florydy, przedstawiciel programu ochrony środowiska w zagrożonych rejonach (Brevard County Environmentally Endangered Lands Program). Osobniki R.marmoratus gromadzą się w wydrążonych przez owady otworach w kłodach. Dopóki na nowo nie znajdą się w wodzie, zamiast przez skrzela, oddychają powietrzem przez skórę. Osobliwe zwyczaje tej ryby odkryto podczas badań prowadzonych w Belize.

Według Taylora, w trakcie badań laboratoryjnych udało się ustalić, że R. marmoratus może przetrwać poza wodą i bez jedzenia do 66 dni. Tyle czasu funkcjonują u niej procesy metaboliczne. Bez wody, ale o wiele krócej, są w stanie przeżyć także niektóre inne ryby. Np. sum Clarias batrachus odkryty w Azji południowo- wschodniej, który może przebywać na lądzie przez kilka godzin. Występujące w Australii, Afryce i Ameryce Południowej ryby dwudyszne mogą żyć poza wodą, ale wyłącznie w uśpieniu.

Nie wiadomo jednak było, by jakakolwiek ryba pobiła rekord czasu przeżycia bez wody M. rivulusa, i pozostała przy tym aktywna - zwraca uwagę Patricia Wright, biolog z kanadyjskiego University of Guelph. "One przeżywają całe tygodnie, nie spowalniając tempa przemian metabolicznych. W tym czasie pozostają wrażliwe i aktywne" - podkreśliła. Badania strumieniaka mogą wzbogacić wiedzę na temat ewolucji zwierząt, gdyż żyją one w środowisku podobnym do tego, w jakim organizmy żyły miliony lat temu, gdy zaczynały przechodzić z wody na ląd - podkreśla badaczka.

Zdolność do przetrwania na lądzie nie jest jedyną osobliwością R. marmoratus. Jest to zwierzę obojnacze - ma jednocześnie jądra i jajniki. Potrafi się "klonować", składając zapłodnione przez samą siebie jajo. Wyniki obserwacji tej ryby czekają na publikację w piśmie "American Naturalist".(PAP)