Polscy astronomowie znaleźli się w gronie odkrywców kolejnej małej planety pozasłonecznej

Układ z planetą MOA-2007-BG-192 Lb został odkryty dzięki zastosowaniu mikrosoczewkowania grawitacyjnego - metody zaproponowanej przez zmarłego w 2007 roku polskiego astrofizyka prof. Bohdana Paczyńskiego i rozwiniętej przez polski zespół OLGE (Optical Gravitational Lensing Experiment) działający na Uniwersytecie Warszawskim pod kierownictwem prof. Andrzeja Udalskiego.

Zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego występuje, gdy obiekt o pewnej masie (np. planeta, czarna dziura) przechodzi bardzo blisko linii widzenia gwiazda-Ziemia. Powoduje to pojaśnienie obserwowanej gwiazdy.

Takie sytuacje występują niezmiernie rzadko. W kierunku centrum Galaktyki, w którym znajduje się bardzo dużo obiektów, zaledwie w przypadku jednej na milion gwiazd obserwowane jest mikrosoczewkowanie grawitacyjne. Dodatkowe zmiany w krzywej blasku gwiazdy spowodowane obecnością planet są jeszcze rzadziej spotykane, a cały efekt trwa bardzo krótko - od kilku godzin do 1- 5 dni w przypadku najbardziej masywnych planet.

To właśnie dzięki dobremu pokryciu obserwacyjnemu międzynarodowemu zespołowi astronomów udało się odkryć planetę. W wywiadzie na dziennika "Rzeczpospolita" prof. Andrzej Udalski powiedział: "Krótkotrwały sygnał planetarny wystąpił, gdy obiekt był widoczny nad Nową Zelandią. Mikrosoczewka z naszego obserwatorium (mieszczącego się w Las Campanas, w Chile - red.) wyglądała, jak wywołana przez pojedynczą gwiazdę, ale to nasze dane pozwoliły precyzyjne wyznaczyć parametry całego układu. Po raz kolejny okazało się jak ważne w mikrosoczewkowaniu planetarnym są 24- godzinne obserwacje takich obiektów i współpraca międzynarodowa."

W skład zespołu OGLE wchodzą: prof. dr hab. Andrzej Udalski, prof. dr hab. Marcin Kubiak, prof. dr hab. Michał Szymański, dr hab. Grzegorz Pietrzyński, dr Igor Soszyński, dr Łukarz Wyrzykowski, dr Olaf Szewczyk i mgr Krzysztof Ulaczyk z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Do tej pory odkryto prawie 300 planet pozasłonecznych. Polski projekt OGLE ma ich na swoim koncie aż 13. Planety poza Układem Słonecznym odkrywali też inni polscy astronomowie - Aleksander Wolszczan (pierwsze planety pozasłoneczne), Maciej Konacki (planeta w układzie potrójnym), Andrzej Niedzielski (planeta koła czerwonego olbrzyma) czy Krzysztof Goździewski z UMK w Toruniu, który obliczeniami teoretycznymi znalazł czwartą planetę, w układzie, w którym obserwatorzy, stosujący mniej zaawansowane metody analizy danych, dopatrzyli się ich zaledwie trzech.

Źródło: naukawpolsce.pap.pl