Opublikowano nieznany wiersz Safony

W 2004 r. dwaj uczeni, Michael Gronewald i
Robert Daniel, odnaleźli na Uniwersytecie w Kolonii papirus, który
zidentyfikowali jako wiersz Safony. Papirus pochodził z kartonażu
mumii egipskiej i został zapisany na początku III w p.n.e. Jest to
więc najwcześniejszy zachowany rękopis z utworem Safony.

Okazało się, że część utworu znana była już od 1922 r., zachowana
w zbiorze tzw. papirusów z Oxyrhynchos. Nie zdawano sobie jednak
sprawy, czyjego jest autorstwa.

Jak pisze na łamach "The Times Literary Supplement" wydawca i
tłumacz tekstu, wybitny hellenista, prof. Martin West, współczesne
edycje poezji Safony zamieszczają do 264 fragmentów jej wierszy,
jednak wiele z tych fragmentów - na skutek uszkodzeń - nie zawiera
nawet całego słowa, jedynie 63 zawierają co najmniej pełny wers,
22 to pełne strofy, a tylko trzy - do niedawna - były niemal
kompletnymi utworami.

Dzięki ostatniemu odkryciu spuścizna poetki powiększyła się do
czterech wierszy, na tyle kompletnych, że można uchwycić ich
całościowy sens i strukturę - pisze West.

Wiersz składa się z sześciu dwuwersowych strof. Pierwsze cztery
wersy są częściowo tylko zachowane. Poetka zwraca się w nich do
młodych dziewcząt: "korzystajcie z zapałem z darów Muz. Moje
ciało, niegdyś delikatne, pochwyciła starość". Następnie opisuje
dokuczliwe objawy starości - "podobnie przejmująco, jak w innym
wierszu opisała objawy zakochania" - zauważa West.

Cały utwór kończy przywołaniem mitu o Tithonosie, śmiertelniku, w
którym zakochała się Jutrzenka. Poprosiła ona Zeusa, by dał mu
nieśmiertelność. Zapomniała jednak poprosić o dar wiecznej młodości.

W starożytności zgodnie uważano Safonę za największą spośród
poetek. Platon pisał, że należy jej się cześć nie jak poetce, ale
jak jednej z Muz. Niewiele jednak wiadomo o niej samej. Żyła w VII
w p.n.e. na wyspie Lesbos. Znane są imiona jej ojca, trzech braci
i córki. Prawdopodobnie była nauczycielką muzyki, poezji i tańca
grupy młodych dziewcząt z arystokratycznych rodów. Według
starożytnych źródeł poetka miała napisać ok. 6 tys. wierszy.(PAP)