Jego bogate życie seksualne sprawia, że znalazł się pod lupą naukowców. O kim mowa? O jednokomórkowym orzęsku Tetrahymena thermophila.
U Tetrahymena występuje 7 płci (nazywanych po prostu I,II,III,IV,V,VI i VII), z których każda może współżyć z każdą inną. Możliwych jest zatem 21 orientacji seksualnych. Orzęski różnej płci wyglądają tak samo, ale nie występują równie często.
U ludzi oraz wielu zwierząt sprawa płci jest zwykle dość prosta -
osobnik z dwoma chromosomami X to samica. Jednak u Tetrahymena płeć
kontroluje gen zwany "mat". Każdy jego allel (możliwa odmiana) nie tyle
decyduje o płci, co określa jej prawdopodobieństwo. I tak orzęsek, który
"od urodzenia" ma allel mat2 nie może być typem I, za to ma 0,15 szans
na bycie typem II, 0,09 - na typ III i tak dalej.
W sumie jest co najmniej 14 alleli, podzielonych na 2 główne grupy: A i B. W grupie A możliwa jest każda płeć poza IV i VII, w B - każda inna od I.
Także sam akt seksualny jest dość osobliwy. Większość komórek ma
jedno jadro komórkowe, kryjące DNA; w przypadku Tetrahymena są dwa
jądra- małe (mikronukleus) i duże (makronukleus). Makronukleus
kontroluje codzienne funkcje życiowe, mikronukleus odpowiada za życie
seksualne. Podczas połączenia dwóch orzęsków, zwanego koniugacją
mikronukleusy wymieniają geny. Po tej wymianie powstają nowe
makronukleusy. Później zmodyfikowane koniugacją orzęski mogą się
rozmnażać przez podział.(PAP)
Foto: forum.biolog.pl