Zmiany chronologiczne w egejskiej późnej epoce brązu
Datowanie metodą węgla aktywnego C14 próbek, pochodzących z kultury egejskiej z okresu 1700-1400 r. p.n.e. w późnej epoce brązu wykazało, że wybuch wulkanu na wyspie Santorini, dawna Thera, w archipelagu Cykladów, który zniszczył osadnictwo z okresu kultury cykladzkiej, miał miejsce w połowie XVII wieku p.n.e. Dotąd uważano, że było to ok. 1525-1500 r. p.n.e.
Szczegóły wyników tych badań opublikowane zostały w ostatnim
numerze magazynu "Science".
Badania przeprowadził zespół naukowców z udziałem Sturta W.
Manninga z Uniwersytetu Cornella w USA, Christophera Bronk Ramseya
i Thomasa Highama z Uniwersytetu w Oxfordzie, Waltera Kutschery,
Petera Steiera i Evy Wild z Uniwersytetu Wiedeńskiego oraz Bernda
Kromera z Uniwersytetu Heidelberg.
Naukowcy ustalili, że chronologia faz rozwoju kulturowego w
kulturze minojskiej (kreteńskiej) w późnej epoce brązu, uzyskana w
wyniku ich badań, różni się o ok. 100 lat od przyjmowanych
dotychczas w archeologii dat.
Zdaniem badaczy, konieczny będzie przegląd przyjmowanych
standardowych interpretacji powiązań okresów historycznych między
Egiptem i Bliskim Wschodem, a krajami basenu Morza Egejskiego i
Cyprem w połowie drugiego tysiąclecia p.n.e.
Analiza cywilizacji rozwijających się w basenie Morza Egejskiego
w drugim tysiącleciu p.n.e. (Grecja, Kreta i Anatolia) oraz na
Cyprze, które integrowały się z kulturowym i handlowym światem
starożytnego Bliskiego Wschodu i Egiptu, a także ich wzajemnych
relacji zależy od dokładnej chronologii kształtującej wzajemne
związki i ramy rozwojowe.
Do ustalenia kolejności zdarzeń w kulturze egejskiej i wschodnio-
śródziemnomorskiej w drugim tysiącleciu p.n.e. dochodzono zwykle
przez porównanie znalezisk i związków wzornictwa z tymi elementami
pochodzącymi z Bliskiego Wschodu, które można odnieść do
przybliżonej historycznej chronologii Egiptu lub Mezopotamii.
Naukowcom z w/w zespołu ta metoda wydała się niewłaściwa dla
początku okresu późnej epoki brązu w kulturze egejskiej. Zbadali
oni metodą węgla C14 różne próbki pochodzące z obszaru kultury
egejskiej z tego okresu - m.in. nasiona z dzbanów magazynowych
odkrytych przez archeologów na obszarze zniszczonym przez erupcję
wulkanu, a także słoje pnia drzewka oliwkowego dotkniętego tym
wybuchem.
Badania próbek, przeprowadzone w trzech różnych laboratoriach
(Oxford, Wiedeń, Heidelberg) pozwoliły ustalić z dużą
dokładnością, że destrukcyjna erupcja wulkanu na Therze miała
miejsce ok. 100 lat wcześniej niż przyjmowano w nauce.
Takie przesunięcie zdarzeń w czasie zmienia egipskie związki
porównawcze. Zdaniem badaczy z zespołu wymaga to dokonania
ponownej analizy dotychczasowych założeń i struktur dotyczących
historii kultury i historii sztuki w okresie 1700-1400 lat p.n.e.
(PAP)
poleca:
