Zmiana położenia biegunów na Enceladusie

Enceladus, jeden z księżyców Saturna, został odkryty w roku 1789
przez Williama Herschela. Satelita ten ma średnicę 500 kilometrów
i obiega Saturna po prawie kołowej orbicie w odległości 238
tysięcy kilometrów.

Od lat 1980-81, kiedy to Enceladus został sfotografowany przez
Voyagery, astronomowie głowią się nad zagadkową powierzchnią tego
księżyca. Odbija ona prawie 90 proc. padającego nań światła, co
czyni ją rekordową pod tym względem, jeśli chodzi o ciała naszego
Układu Słonecznego.

Niedawne przeloty sondy Cassini blisko tego księżyca ujawniły
inne ciekawe własności. Okazało się, że w okolicy bieguna
Enceladusa znajduje się bardzo aktywny obszar - z gejzerami
lodowymi i dżetami. Jest to bardzo nietypowe, ponieważ okolice
biegunów w innych ciałach Układu Słonecznego są zwykle obszarami
bardzo spokojnymi.

Najnowszy numer czasopisma "Nature" przynosi artykuł autorstwa
Francisa Nimmo z University of California w Santa Cruz i Roberta
Pappalardo z University of Colorado, który przedstawia możliwe
rozwiązanie tej zagadki.

Naukowcy zaproponowali mechanizm reorientacji biegunów księżyca,
związany z przemieszczaniem się wewnątrz Enceladusa ciepłego
materiału o niskiej gęstości. Jak wiemy, rotujące ciała, takie jak
planety i księżyce, są najbardziej stabilne gdy większość ich masy
jest ulokowana blisko równika. Zmiana układu masy pod powierzchnią
powoduje więc zmianę położenia równika i biegunów.

Obserwowane na Enceladusie gejzery i dżety mogą być bezpośrednią
manifestacją obecności przemieszczającego się gorącego materiału,
który podróżuje ze środka do powierzchni księżyca.

Ciepło napędzające cały proces jest wynikiem silnych oddziaływań
pływowych potężnego Saturna (PAP).