Skarb monet ze Szczańca
Szczaniec to jedna z najstarszych miejscowości na obszarze tzw. ziemi świebodzińskiej. To malowniczo usytuowane miasteczko na Pojezierzu Łagowskim poświadczone jest z źródłach pisanych już w 1236 roku, ale odkrycia archeologiczne potwierdzają tu obecność człowieka już w okresie paleolitu schyłkowego.
Po odczyszczeniu badaczom ukazały się tzw. grosze praskie, których emitentami byli Wacław IV (1378 - 1419) i Karol IV (1346 - 1378), królowie rzymsko - niemieccy.
- Obecność groszy praskich na znacznych obszarach Europy Środkowej była konsekwencją reformy monetarnej przeprowadzonej przez króla czeskiego Wacława II, następnie ekspansji politycznej władców czeskich na tereny państw sąsiednich, połączonej z rozpowszechnianiem tego środka płatniczego - informuje Krzysztof Garbacz, który wykonał analizę naukową znaleziska.
Nazwa grosz wywodzi się z łaciny od sformułowania "nummi grossi", które oznacza grube pieniądze.
Pieniądze te zaczęto z czasem określać skrótowo jako "grossus", czyli grube. Kariera groszy praskich była niesłychana - jeszcze w XVI wiecznej Europie Środkowej były cenioną monetą obiegową. W Polsce funkcjonowały jako oficjalne monety królewskie od XIV do końca XV wieku.
- Produkcja groszy praskich była masowa, o nakładzie sięgającym kilku, a może kilkunastu milionów sztuk rocznie - mówi Garbacz.
O masowej produkcji zaświadczają monety odkryte w Szczańcu. Większość z nich jest niedobita, często też napis nie mieści się na monecie i litery nie są całości widoczne. O tym, że użytkowano je zapewne przez dłuższy okres czasu świadczy silnie starta powierzchnia. Tylko stan jednego z numizmatów można określić jako dobry.
Na podstawie badań samych monet i posiłkując się ustaleniami autorów publikujących skarby średniowiecznych monet z terenów Polski i Czech ustalono, że skarb najpewniej zakopano około 1410 roku. Do sukcesu przyczyniła się obecność z zbiorze dobrze zachowanego grosza miśnieńskiego. Określono precyzyjnie czas wybicia i imię jego emitenta - Fryderyka Walecznego.
Z tego okresu znamy podobne skarby znalezione na pograniczu śląsko - brandenburskim m.in. w pobliskim Toporowie zespół groszy praskich liczył co najmniej 60 sztuk. Właśnie na początku XV wieku następowała zwiększona tezauryzacja, czyli gromadzenie i przechowywanie kruszców poza instytucjami. Obecnie skarb jest eksponowany w Muzeum Regionalnym w Świebodzinie.(PAP)
poleca:
