Trujące plastiki

Kilka niezależnie pracujących zespołów badawczych odkryło narastające w różnych miejscach na świecie stężenie bromowanych difenyloetanów (DBDPE) w organizmach ptaków (szczególnie wodnych) oraz ssaków.

Naukowcy wiążą ten fakt z powszechnym użyciem tego typu substancji, która stosowana jest przez producentów plastików do zwiększana wytrzymałości polimerów na wysokie temperatury, po wprowadzeniu zakazu dodawania do polimerów wcześniej używanego Deca-BDE (ang. decabromodiphenyl ether).

Problem polega na tym, iż dekabromowany eter difenylowy strukturalnie jest bardzo podobny do dekabromowanego difenyloetanu. Pierwsza z tych substancji została zakwalifikowana jako toksyczna, gdyż wnika i akumuluje w żywych organizmach, natomiast druga określana była jako bezpieczna i nieulegająca akumulacji.

Najnowsze dane jednoznacznie przeczą tezie, iż DBDPE jest bezpieczny dla środowiska naturalnego. U ptaków wodnych stężenie tej substancji dochodziło do kilkuset nanogramów w gramie tkanki (200 ng/g), a w tkance tłuszczowej chińskich niedźwiedzi Panda bywało nawet 4krotnie wyższe (863 ng/g).

Szczególnie wysokie stężenie DBDPE notowane było w rejonach, gdzie zlokalizowany jest przemysł zajmujący się przetwarzaniem tzw. e-śmieci (starych urządzeń elektronicznych).

Według badań naukowców, dekabromowany difenyloetan można wykryć niemal w tych samych miejscach co inne substancje podwyższające wytrzymałość plastików na wysoką temperaturę, czyli w kurzu, w powietrzu oraz w wodzie.

Jak zauważają naukowcy, choć nie ma bezpośrednich wyników wskazujących na toksyczność DBDPE, to jednak należy przypuszczać, iż wpływ tej substancji na człowieka może być zbliżony do innych - podobnych - związków z tej grupy. Przykładowo Deca-BDE może powodować komplikacje w rozwoju neurologicznym człowieka.

Współistnienie w naszym otoczeniu nawet bardzo małych ilości toksycznych związków chemicznych wydostających się z plastików (np. PDBE, Deca-BDE), może być niebezpieczne, gdyż efekty toksyczne mogą się sumować, a nawet wzmacniać (synergizm). Wywoływane przez te złożone układy szkodliwych substancji reakcje organizmów żywych sąácałkowicie poza kontrolą. (PAP)