Wokół pobliskiej gwiazdy odkryto planety w strefie zamieszkiwalnej

Gliese 667C jest bardzo dokładnie zbadaną gwiazdą. Ma masę nieco ponad jednej trzeciej masy Słońca i wchodzi w skład układu potrójnego gwiazd. System ten znajduje się w dość bliskim otoczeniu Słońca, w odległości 22 lat świetlnych. Co więcej, dotychczasowe badania wykazały, że wokół Gliese 667C krążą trzy planety. Okazuje się jednak, że to nie koniec, bowiem najnowsze wyniki badań znacznie zwiększyły liczbę planet znanych w układzie, być może nawet do siedmiu.

Zespół astronomów, którym kierują Guillem Anglada-Escude z Uniwersytetu w Getyndze w Niemczech oraz Mikko Tuomi z Uniwersytetu Hertfordshire w Wielkiej Brytanii, postanowił ponownie zbadać system planetarny Gliese 667C. Do istniejących danych dodano nowe obserwacje ze spektrografu HARPS, działającego na teleskopie o średnicy 3,6 metra w Obserwatorium ESO La Silla w Chile, a także wyniki z obserwacji teleskopami w Obserwatorium W. M. Kecka (Hawaje), Teleskopami Magellana w Obserwatorium Las Campanas (Chile) oraz Bardzo Dużym Teleskopem (VLT) w Obserwatorium ESO Paranal (Chile).

Naukowcy uzyskali dowody na istnienie nawet siedmiu planet okrążających gwiazdę Gliese 667C. Na niebie tych planet oprócz głównego „słońca” świecą dwa dodatkowe, jako para gwiazd widocznych nawet w dzień, o blasku porównywalnym z ziemskim Księżycem w pełni.

Trzy z planet są kilkakrotnie większe od Ziemi. Należą do obiektów określanych jako super-Ziemie, czyli planety o masach pomiędzy Ziemią a Uranem lub Neptunem. Super-Ziemie mogą być planetami skalistymi.

Najbardziej sensacyjnym elementem odkrycia jest fakt, że aż trzy planety znajdują się w ekostrefie wokół gwiazdy (ekosferze), czyli obszarze, w którym na planetach może występować woda w stanie ciekłym. Planety te w pełni wypełniają ekostrefę. Według obliczeń nie ma już więcej stabilnych orbit w tej odległości od gwiazdy, na których mogłyby istnieć kolejne planety.

Odkrycie aż trzech egzoplanet w ekostrefie wokół jednej gwiazdy zostało dokonane po raz pierwszy. Ekostrefa wokół Gliese 667C znajduje się znacznie bliżej gwiazdy niż w przypadku Układu Słonecznego. W całości mieści się na obszarze o rozmiarach orbity Merkurego.

Łącznie w układzie Gliese 667C znajduje się pięć, sześć lub nawet siedem planet. Dla pięciu obiektów sygnał jest pewny, dla szóstego niepewny, a w przypadku siódmego został ustalony z najmniejszą pewnością. Układ zawiera trzy super-Ziemie w strefie nadającej się do zamieszkania (ekostrefie), dwie gorące planety bliżej oraz dwie chłodniejsze planety dalej. Planety w ekostrefie oraz planety bliżej gwiazdy prawdopodobnie przez cały czas zwrócone są tą samą stroną w kierunku gwiazdy, czyli ich dzień i rok mają tę samą długość, na jednej półkuli ciągle jest dzień, a na drugiej nieustanna noc. (PAP)

grafika: Artystyczna wizja planety pozasłonecznej w układzie Gliese 667C. Na niebie widać trzy „słońca” oraz sierp jednej z innych planet tego układu. Źródło: ESO/M. Kornmesser.

Planety w układzie Gliese 667C. Trzy z planet są super-Ziemiami znajdującymi się w ekostrefie, czyli obszarze wokół gwiazdy, w którym na planetach może występować woda w stanie ciekłych. Źródło: ESO.