Najpewniejszy, sposobem w jaki kobieta może zabezpieczyć się przed niechcianą ciążą jest antykoncepcja  hormonalna. Ma ona, zaraz po sterylizacji, najniższy wskaźnik Pearla (patrz ramka). Antykoncepcja fizyczna (prezerwatywy) i naturalna (kalendarzyk małżeński) jest bowiem mało skuteczna i wywołuje u kobiety duży stres związany z ryzykiem poczęcia. Silne napięcie tego typu, może doprowadzić nawet do nerwic seksualnych i do oziębłości. Z drugiej strony, nie można przemilczeć pewnych negatywnych konsekwencji, jakie pociąga za sobą długotrwałe używanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych. O plusach i minusach tabletek i plastrów antykoncepcyjnych oraz wkładek domacicznych piszemy niżej.

 

Tabletki

Dwufazowe i trójfazowe tabletki hormonalne należą do najnowocześniejszych środków antykoncepcyjnych. W zależności od fazy cyklu, przyjmuje się pigułki  o różnym składzie chemicznym. Odchodzi się od stosowania preparatów jednofazowych, w których stosunek gestagenu i estrogenu jest taki sam przez cały cykl.

Tabletki należy przyjmować przez 21 dni, o tej samej porze. Po 7 dniach przerwy zaczynamy nową serię. Jeśli pierwszą serię rozpoczęłaś we wtorek, to po 27 dniach zaczynasz również we wtorek.

- Ważne jest by właściwie dobrać pigułkę antykoncepcyjna. Nie bez powodu nie są one sprzedawane w kioskach jak środki przeciwbólowe, a wydawane na receptę przez lekarza specjalistę - mówi specjalista, dr Pociechowski z Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi.

Skuteczność pigułek antykoncepcyjnych mogą obniżyć błędy w przyjmowaniu a także wymioty i biegunka.

Plastry antykoncepcyjne

Plastry przykleja się raz w tygodniu, dzięki czemu, przez cały ten czas, do  krwioobiegu przenika odpowiednia dawka hormonów. Po 7 dniach należy wziąć nowy plaster.

Najlepiej przykleić go na pośladku, ramieniu, albo brzuchu. Ważne aby skóra w tym miejscu była sucha i nieowłosiona.

Z pewnością zaletą plastrów jest to, że nie trzeba o nich, na co dzień, pamiętać. Obniża to prawdopodobieństwo zajścia w ciążę, spowodowane błędami w przyjmowaniu środków antykoncepcyjnych.

Z drugiej stronie wiele dziewczyn nie może przekonać się do tej metody, gdyż obawia się, że plastry odkleją się i będę nieestetycznie wyglądać.

Wkładki domaciczne (spirale)

Wkładki domaciczne nazywane są spiralami, ze względu na kształt, jaki kiedyś miały. Istnieją 2 rodzaje wkładek: wykonane  z miedzi (miedź zmniejsza ruchliwość plemników) bądź plastykowe z pojemniczkiem, z którego uwalniane są hormon- progestagen. Hormony zagęszczają śluz w szyjce macicy oraz zmniejszają ruchliwość plemników dzięki czemu nie dochodzi do zapłodnienia.

Aby stosować tę metodę antykoncepcyjną należy się udać do lekarza ginekologa, który przy pomocy specjalnej rurki umieści  trzycentymetrowe wkładkę w macicy.

Zaletą tej metody jest fakt, że wkładka działa zaraz po założeniu i to przez 5 lat. W każdym momencie można ją usunąć. Po zdjęciu spirali nie ma problemów z zajściem w ciążę. 

Wkładka domaciczna jest przeważnie polecana kobietom, które już urodziły swoje pierwsze dziecko.

Ostrożnie z hormonami

Badania wykazują, że używanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych na wpływ na rozwój nowotworów piersi. Może prowadzić do wzrostu istniejących już guzów, ale raczej nie prowokuje pojawienia się nowych zmian nowotworowych.

Mogą również spowodować nowotwór wątroby i raka szyjki macicy. Dodatkowo, w związku z tym, że preparaty hormonalne zwiększają krzepliwość krwi, u kobiet stosujących tę metodę zapobiegania ciąży, rośnie ryzyko wystąpienia zatorów żylnych.

Z drugiej strony środki te zmniejszają ryzyko zachorowań na raka jajnika oraz raka jelita grubego i odbytnicy.

Wiele młodych kobiety bardzo często nie chce zdecydować się na antykoncepcję hormonalną bo boi się otyłości i napadów złego nastroju. Dr Leszek Podciechowski  twierdzi, że takie zaburzenia nie mają praw mieć miejsca, jeśli środek jest dobrze dobrany.

- Lekarz na podstawie wagi kobiety, jej skóry , wtórnych cech płciowych i miesiączkowania, powinien ocenić jej tzw. „klimat hormonalny” i na tej podstawie przepisać odpowiednie leki. Pamiętajmy, że tabletka czy plaster antykoncepcyjny nie są źródłem kalorii i nie powodują przyrostu tłuszczu. W przypadku źle dobranego preparatu organizm może, co najwyżej, zatrzymywać wodę-mówi dr Podciechowski- Podobnie jest ze złym nastrojem, środek zgodny z „klimatem hormonalnym” kobiety nie powinien wpływać negatywnie na jej układ nerwowy. Jeśli tak się dzieje, należy zgłosić się do lekarz, który przepisze inne pigułki.-dodaje dr Podciechowski

Mówi dr Leszek Podciechowski z Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi

-Antykoncepcja hormonalna jest bardzo dobrym rozwiązaniem dla młodych kobiet, które nie urodziły jeszcze dziecka i dla tych, które planują kolejne ciąże. Jednak przez wzgląd na fakt, że istnieje dodatnia korelacja między zażywaniem tych preparatów a występowaniem nowotworów i zakrzepicy nie powinno się ich raczej stosować dłużej niż 5 lat. Gdy kobieta nie chce mieć już więcej potomstwa może zdecydować się na bardziej trwałą formę antykoncepcji (np. miedzianą wkładkę domaciczną). Niestety zabiegu podwiązania jajowodów nie można wykonywać w Polsce, za wyjątkiem sytuacji zagrażających życiu kobiety.

Wskaźnik Pearla

Wartość wskaźnik Pearla określa skuteczność danej metody antykoncepcyjnej. Im jest niższy tym lepiej. Jeśli wynosi 1, oznacza to, że przy stosowaniu danej metody antykoncepcyjnej na 100 badanych kobiet jedna zaszła w ciążę.

Wskaźnik Pearla dla określonych metod antykoncepcyjnych:

Kalendarzyk małżeński: 14-35

Prezerwatywy: 3.9-13.8

Wkładka domaciczna: 0,3-2

Hormonale tabletki dwuskładnikowe: 0,2-0,5

Plastry antykoncepcyjne- 0,1-0,2

UWAGA!
Bywaj u ginekologa

Jest jeszcze jedna korzyść wynikająca z używania hormonalnych środków antykoncepcyjnych: kobieta musi często bywać u  ginekologa. Nawet jeśli idziesz do gabinetu lekarskiego tylko po recepty, lekarz powinien cię przebadać. Pozwoli to na wczesne wykrycie wielu chorób i nieprawidłowości. Pamiętaj, że dobry ginekolog powinien w trakcie badania skontrolować także twoje piersi.

Anna Wilczyńska